تخت جمشید یکی از مهمترین و شناخته‌شده‌ترین سازه‌های باستانی ایران، در مجموعه باستانی پرسپولیس واقع در شهر مرودشت در استان فارس قرار دارد. این مجموعه باستانی به عنوان یکی از میراث‌های جهانی توسط یونسکو در فهرست میراث جهانی ثبت شده است.
تخت جمشید در واقع یک تخت تخته‌سازی شده است که به عنوان ساختمان مهم و مرکزی امپراطوری هخامنشی در زمان پادشاهان این دودمان، به ویژه داریوش بزرگ، ساخته شده است. اصلی‌ترین هدف از احداث تخت جمشید نمایان کردن قدرت و شکوه امپراتوری هخامنشی و نیز تمجید از خدای آفریننده، اهورامزدا، بوده است.
از نظر معماری، تخت جمشید دارای سه سطر ستونی است که به ترتیب به نمایندگی از سه اقلیم جهان، یعنی خاک، آسمان و آب، قرار داده شده‌اند. در ستون‌های این تخت، نقش‌های برجسته‌ای از پادشاهان، ارتش‌ها، مردم و مراسم مختلف نمایش داده شده‌اند.
همچنین، بر روی تخت جمشید نوشته‌ها و نقوشی به زبان الامیک ایرانی (زبان هخامنشی) قرار دارند که تعریفی از دستاوردها و اعمال پادشاهان هخامنشی به زبان رسمی امپراطوری ایران را ارائه می‌دهند.
تخت جمشید همچنین نمادی از انتقال قدرت و پایداری از نسل به نسل در امپراتوری هخامنشی است. این تخت در دوره‌های بعدی نیز تحت تأثیر قرار گرفته و به عنوان نمادی از قدرت و شکوه امپراتوری‌های مختلف در جهان به شمار آمده است.
متأسفانه در طول سال‌ها و به دلیل اعمال طبیعی و تخریب‌های انسانی، بخشی از تخت جمشید دچار آسیب شده است. با این حال، همچنان این آثار باستانی برای بازدیدکنندگان و تاریخ‌دانان ارزش زیادی دارند و به عنوان یک مقصد تاریخی و گردشگری مورد توجه قرار می‌گیرند.
